απόσπασμα: μεταφρασμένο φωτορεπορτάζ τού BBC Travel (Μάρτιος 2016)
 |
| πηγή |
Η έρημος έλαμπε ανθισμένη. Καθώς κατηφόριζα τα βουνά Πάναμιντ (Panamint) της Καλιφόρνια το τοπίο, όπως το θυμόμουν, μετέτρεψε το παρμπρίζ μου σε οθόνη κινηματογραφικής προβολής. Αχανές κίτρινο χαλί ήταν στρωμένο πάνω στην άλλοτε γυμνή γη. Οι ηλίανθοι της ερήμου (desert gold) στεκόντουσαν ψηλά πάνω στους βλαστούς με ζωηρόχρωμα πέταλα, που ακτινοβολούσαν το πρωινό φως. Άλλα λουλούδια, με ονόματα όπως περπλ ματ (purple mat) και γκράβελ γκοστ (gravel ghost), πασπάλιζαν το τοπίο με φούξια αποχρώσεις και αιθέρια λευκά [1]. Βγήκα από το αμάξι μου παίρνοντας ανάσες με θέα τα ευχάριστα, χαρμόσυνα λουλουδάτα σχέδια. Αυτή η σπάνια υπερ-άνθηση ήταν ο λόγος που έφερε εμένα και πολλούς άλλους στον Εθνικό Δρυμό τής Κοιλάδας τού Θανάτου.
«Κοιμόμουν και ξύπνησα και είχε γεμίσει παντού λουλούδια!». Η ζωηρή φωνή, που αντήχησε στο πρωινό, ήταν ενός μικρού κοριτσιού, γύρω στα έξι, με πρόσωπο καλυμμένο από λεπτό στρώμα καναρινί γύρης, σαν αποκριάτικη βαφή. Οι γονείς της και η ίδια ταξίδεψαν όλη νύχτα οδικώς από τα πυκνά δάση σεκόγιας τής βόρειας Καλιφόρνια για να δουν την έρημο ανθισμένη. Το μεγαλύτερο εθνικό πάρκο των ηπειρωτικών Ηνωμένων Πολιτειών [2], η Κοιλάδα τού Θανάτου, απλώνεται από την Καλιφόρνια ως τη Νεβάδα και προσελκύει πλήθος επισκεπτών από όλο τον κόσμο – κοντά στο ένα εκατομμύριο κάθε χρόνο –, όμως σπάνια την επισκέπτεται κανείς με τόση ανυπομονησία. Τέτοια είναι η δύναμη του φαινομένου, το οποίο είναι σπάνιο αλλά και παροδικό.
Η αιτία τής υπερ-άνθησης της Κοιλάδας τού Θανάτου μοιάζει απλή : δυνατές βροχοπτώσεις πριν από μέτριες θερμοκρασίες και ψιλόβροχα. Εάν ο καιρός είναι υπερβολικά ζεστός ή υπερβολικά κρύος, εάν οι άνεμοι είναι πολύ ξηροί ή εάν βρέξει πάρα πολύ ή πολύ λίγο, τα αγριολούλουδα μπορεί να βγουν, όμως χωρίς τον συγχρονισμό και την πυκνότητα μιας υπερ-άνθησης. Το βασικό πρόβλημα, βέβαια, είναι ότι η Κοιλάδα τού Θανάτου είναι η ξηρότερη περιοχή τής Βόρειας Αμερικής – η βροχή είναι σπάνια, η ανελέητη ζέστη όχι.
Παρόμοια με τις δύο προηγούμενες υπερ-ανθήσεις το 2005 και το 1998, η φετινή είναι το αποτέλεσμα της έντονης δραστηριότητας του Ελ Νίνιο [3]. Σφοδρές βροχοπτώσεις σημειώθηκαν τον περασμένο Οκτώβρη και ενεργοποίησαν αμέτρητους σπόρους, που βρισκόντουσαν στο χώμα για χρόνια σε αδράνεια. Στη συνέχεια το φθινόπωρο και ο χειμώνας πρόσφεραν τη σωστή αναλογία ζέστης και υγρασίας για να αρχίσουν τα φιντάνια να αναπτύσσονται μαζικά.
Εάν οι συνθήκες διατηρηθούν, η υπερ-άνθηση μπορεί να κρατήσει ολόκληρο μήνα, όμως η έρημος δεν δίνει εγγυήσεις. Μια αλλαγή τού καιρού μπορεί να ξανακάνει τη γη ξερή πέτρα και χώμα, μετατρέποντας με μιας τους ανθούς σε σπόρους, που ίσως δεν βλαστήσουν ξανά για χρόνια. Έτσι είναι η ζωή στην Κοιλάδα τού Θανάτου – σκληροτράχηλη κι εφήμερη.
Ο Χάρτης της Περιοχής
Το Ρεπορτάζ
παραπομπές:
[1] Desert gold: το αγριολούλουδο Geraea canescens της οικογένειας των Αστεροειδών (ή Συνθέτων), όπου ανήκει και η μαργαρίτα, το χαμομήλι και το χρυσάνθεμο. Η κοινή ονομασία του σημαίνει 'χρυσός τής ερήμου'.
Purplemat: το αγριολούλουδο της ερήμου Nama demissum της οικογένειας των Βοραγινιδών με τα πολλά φαρκακευτικά είδη. Η κοινή ονομασία του σημαίνει 'μωβ χαλάκι', επειδή φυτρώνει πολύ κοντά στο έδαφος σε μωβ τούφες.
Gravel ghost: το αγριολούλουδο της ερήμου Atrichoseris platyphylla, που ανήκει κι αυτό στα Αστεροειδή ή Σύνθετα. Η κοινή ονομασία σημαίνει ‘φάντασμα των χαλικιών’. Τα λευκά, ημιδιάφανα άνθη του πάνω στον ψηλόλιγνο βλαστό, με τον αέρα, φαίνονται σαν να αιωρούνται πάνω από τις πέτρες.
[2] Ο όρος αποκλείει απομακρυσμένες περιοχές τής επικράτειας σε Καραϊβική και Ειρηνικό (π.χ. την πολιτεία τής Χαβάη). Επίσης, συνήθως δεν περιλαμβάνει την πολιτεία τής Αλάσκα, η οποία δεν συνορεύει με τις υπόλοιπες 48, αν και ηπειρωτική.
[3] Φαινόμενο περιοδικής αύξησης της θερμοκρασίας των νερών τού κεντροανατολικού Ειρηνικού στο ύψος τού Ισημερινού. Επηρεάζει έντονα τα καιρικά φαινόμενα σε όλες τις χώρες γύρω από τον Ειρηνικό, αλλά και παγκοσμίως. Η ονομασία στα ισπανικά σημαίνει "το βρέφος", γιατί κάνει τις τροπικές, δυτικές ακτές τής Λατινικής Αμερικής θερμότερες γύρω στα Χριστούγεννα.
