Μια Αιώνια Στιγμή στην Άκρη της Γης

περιοχή: Βρετάνη, Γαλλία
απόσπασμα: από τη σειρά ντοκιμαντέρ «Coast» του BBC (Οκτ. 2012)

Ό,τι είναι η Κορνουάλη για την Αγγλία, είναι και η Βρετάνη για την Γαλλία. Οι κάτοικοι έχουν την δική τους παραθαλάσσια κουλτούρα - είναι μια έντονα ανεξάρτητη περιοχή - και αυτές οι ακτές γίνονται ξαφνικά φοβερά τρομακτικές. Στην άκρη άκρη της Βρετάνης, σαν ένα προκλητικό δάκτυλο που δείχνει προς τον Ατλαντικό, βρίσκεται ο δήμος Φινιστέρ (Finistere). Με τα στοιχειώδη Γαλλικά από το σχολείο, μπορεί κανείς να καταλάβει τη σημασία του ονόματος: φινί (finis) είναι η γαλλική λέξη για το «τέρμα» και τερ (terre) είναι η «γη», οπότε Φινιστέρ: η άκρη της γης.

Όλο το μένος του Βισκαϊκού Κόλπου ξεσπά εδώ, καθώς μαστιγώνεται από τους ανέμους του Ατλαντικού. Αυτές δεν είναι ασυνήθιστες καταιγίδες. Συχνά τους χειμερινούς μήνες αυτά τα νερά κοχλάζουν. Εδώ, το στόμα της Μάγχης έχει καταπιεί πολλά πλοία. Το 1967, το Τόρρι Κάνυον (Torrey Canyon) ναυάγησε στα ανοιχτά των ακτών της Κορνουάλης· ήταν το πρώτο ναυάγιο πετρελαιοφόρου παγκοσμίως. Έντεκα χρόνια αργότερα, το Αμόκο Καντίζ (Amoco Cadiz) έχασε τον έλεγχο κατά τη διάρκεια μιας ισχυρής καταιγίδας, εξόκειλε και σχίστηκε στα δύο· το συμβάν ήταν ορατό από την ακτή της Βρετάνης και ολόκληρος ο κόσμος παρακολούθησε τις συνέπειες στην τηλεόραση. Ο Γκιγιόμ Λε Ρου (Guillaume Le Ru) ζούσε 12 μίλια μακριά, όμως δεν ήταν η τηλεόραση που τον ειδοποίησε για την καταστροφή. Ήταν η χειρότερη μέχρι τότε πετρελαιοκηλίδα στην ιστορία. 220.000 τόνοι αργού πετρελαίου εξαπλώθηκαν σε απόσταση 200 μιλίων ακτογραμμής, καλύπτοντας παραλίες σε πηχτή λάσπη. Ο αντίκτυπός της στο τοπικό περιβάλλον διήρκεσε χρόνια.
Σ’ αυτή τη διαβολική θάλασσα έχουν ξεπεταχτεί πάρα πολλοί φάροι. Κάποτε ήθελα να γίνω φαροφύλακας και οι άλλοι συνήθιζαν να μου λένε «Τι βαρετή δουλειά», όμως εγώ διαφωνώ. Κοιτάξτε έναν φαροφύλακα· τι μπορεί να θεωρηθεί βαρετό σε μια ζωή σαν τη δική του;

πηγή

Αυτή η φωτογραφία του φάρου 'Λα Ζουμέν' (La Jument) τραβήχτηκε το 1989. Έγινε μια από τις εικόνες με τις περισσότερες αναδημοσιεύσεις παγκοσμίως και από τον άνθρωπο στο μάτι του κυκλώνα δημιούργησε έναν συνεσταλμένο σταρ. Πολλοί άνθρωποι νόμισαν ότι μάλλον είχε πεθάνει μόλις μερικά δευτερόλεπτα μετά την φωτογράφηση παρασυρμένος από το κύμα· όμως επιβίωσε και πρόκειται να ψάξω να βρω το πώς.

Προφανώς, ο άντρας του φάρου ήθελε πάντα ένα υπογεγραμμένο αντίγραφο της φωτογραφίας· έτσι του πηγαίνουμε ένα. Ταξιδεύω μαζί με τον άνθρωπο που τον έκανε διάσημο, τον φωτογράφο Ζαν Γκισάρ (Jean Guichard).
Το 1989, ο Ζαν ξεκίνησε για να αποτυπώσει το τέλος μιας εποχής. Ο 'Λα Ζουμέν' επρόκειτο να γίνει αυτόματος, όπως και όλοι οι φάροι στις δυο πλευρές της Μάγχης. Αυτό ήταν ένα δύσκολο πόστο, έτσι το να σωθεί η εικόνα του φύλακά του για τις επόμενες γενιές ήταν ιδιαίτερα συγκινητικό.
Σε υπηρεσία τη μέρα εκείνη ήταν ο Τεοντώρ Μαλγκόγν (Théodore Malgorn). Τώρα ζει σε ένα νησί εκεί κοντά, μην έχοντας ποτέ εξαργυρώσει την διασημότητά του. Δεν νομίζω πως κανείς πηγαίνει για φαροφύλακας με σκοπό να γίνει διάσημος.

Όμως, έχουμε να παραδώσουμε μια φωτογραφία Χρειάστηκαν μόλις 20 χρόνια!
Μου έχουν πει πως οι Βρετόνοι δεν φημίζονται για την μεγάλη εκφραστικότητά τους, όμως... νομίζω πως του αρέσει. Ώρα να δοκιμάσω τα γαλλικά μου απ’ το σχολείο.
―Τι σκεφτόσασταν εκείνη τη στιγμή;
―Δεν ήξερα ότι ερχόταν ένα πελώριο κύμα. Όταν χτύπησε πάνω στον φάρο, πήδηξα αμέσως μέσα. Δε λέει να μείνεις εκεί.
―Εννοείται. Άκουσες το ελικόπτερο;
―Ναι, είχα κάποια περιέργεια.
―Κανονικά, δεν θα έβγαινες έξω;
―Όχι, ήταν μια στις τόσες.

Υπογράφτηκε και παραδόθηκε.
―Πολύ ωραία. Είναι αρκετό. Πολύ ωραία.

Έχω περιέργεια, ωστόσο, να μάθω πώς είναι να είσαι ίσως ο διασημότερος φαροφύλακας του κόσμου.
―Δεν το βλέπω έτσι. Για μένα ήταν μια συνηθισμένη μέρα στη δουλειά.

―Πώς αισθάνεσαι εσύ, Ζαν, που δημιούργησες αυτή την εικόνα;
―Ξέρεις, νιώθω σαν τον τυχερό φωτογράφο που τράβηξε μια υπέροχη φωτογραφία και, πέραν τούτου... είναι κάτι που δεν ανήκει πραγματικά σε μένα. Είναι μια φωτογραφία ενός φαροφύλακα και η ιστορία ενός φάρου του κόσμου μας.
―Και τώρα αυτός ο τρόπος ζωής έχει τελειώσει.
―Και τώρα όλοι οι φύλακες έχουν φύγει από τον φάρο και έτσι... τελειώνει η ιστορία, ξέρεις...