Πέρα απ’ το Καλό και το Κακό

περιοχή: Ενγκαντίν, Γκράουμπυντεν, Ελβετία
απόσπασμα: μεταφρασμένο από το βιβλίο του Αλαίν ντε Μποττόν "Η Παρηγοριά της Φιλοσοφίας" (2001)

πηγή

Ήταν – από πρακτικής όσο και πνευματικής σκοπιάς – άνθρωπος των βουνών. Έχοντας λάβει την υπηκοότητα τον Απρίλιο του 1869, ο Νίτσε μπορεί να θεωρηθεί ο διασημότερος φιλόσοφος της Ελβετίας. Ακόμη κι έτσι, κατά καιρούς υπέκυπτε σε ένα συναίσθημα με το οποίο ελάχιστοι Ελβετοί δεν είναι εξοικειωμένοι. «Νιώθω συντετριμμένος που είμαι Ελβετός!» παραπονέθηκε στη μητέρα του ένα χρόνο αφότου είχε λάβει την υπηκοότητα.

Η Δύναμη της Τέχνης

περιοχή: Αρλ, Προβηγκία, Γαλλία
απόσπασμα: από την ελληνική έκδοση του βιβλίου του Αλαίν ντε Μποττόν, "Η Τέχνη του Ταξιδιού" (2006)

Ο Βίνσεντ Βαν Γκογκ έφτασε στην Προβηγκία στα τέλη Φεβρουαρίου 1888. Ήταν τριάντα πέντε ετών κι είχε στραφεί στη ζωγραφική μόλις οχτώ χρόνια νωρίτερα, αφού πρώτα δοκίμασε, χωρίς επιτυχία, να γίνει δάσκαλος και ιερέας. Τα δύο τελευταία χρόνια κατοικούσε στο Παρίσι, κοντά στον αδελφό του, τον Τεό, που ήταν έμπορος έργων τέχνης και τον συντηρούσε. Ο Βίνσεντ δεν είχε σπουδάσει εικαστικά, όμως διατηρούσε φιλικές σχέσεις με τον Πολ Γκογκέν και με τον Ανρί ντε Τουλούζ-Λοτρέκ, και εξέθετε τα έργα του δίπλα στα δικά τους στο Καφέ ντε Ταμπουρέν της λεωφόρου Κλισύ.
   «Θυμάμαι ακόμη ζωηρά πόσο με είχε συναρπάσει το χειμωνιάτικο ταξίδι μου από το Παρίσι στην Αρλ» έγραφε ο Βαν Γκογκ για τις δεκαέξι ώρες που πέρασε στο τρένο πηγαίνοντας στην Προβηγκία. Όταν έφτασε

Ονειρεμένη Ξενάγηση

περιοχή: Φλωρεντία, Ιταλία
απόσπασμα: μεταφρασμένο από έκδοση στα αγγλικά του οδοιπορικού του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν "Το Παζάρι του Ποιητή", (1871)

πηγή

   Στην πόλη της Φλωρεντίας, όχι μακριά από την Πλατεία του Μέγα Δούκα [1], υπάρχει ένας μικρός δρόμος · νομίζω πως λέγεται Πόρτα Ρόσσα (Porta Rossa). Σε αυτό το δρόμο, μπροστά σε ένα είδος παζαριού [2], όπου πουλούν λαχανικά, βρίσκεται ένα καλοσμιλεμένο μπρούτζινο άγαλμα ενός αγριόχοιρου. Κρυστάλλινο, δροσερό νερό τρέχει από το στόμα του ζώου, που έχει γίνει σκουροπράσινο απ' τα χρόνια. Μόνο το ρύγχος του λάμπει σα να τό’ χαν καλογυαλίσει · γίνεται έτσι από τις εκατοντάδες παιδιά και τους αλήτες τού δρόμου που το ακουμπούν με τα χέρια τους και φέρνουν το στόμα τους στο στόμα του ζώου για να πιουν. Είναι μια τέλεια εικόνα να βλέπει κανείς αυτό το καλοσχηματισμένο ζώο να αγκαλιάζεται από ένα όμορφο, μισόγυμνο αγόρι, που βάζει το αξιαγάπητο στοματάκι του στο ρύγχος του.
   Όποιος επισκέπτεται τη Φλωρεντία θα βρει εύκολα το μέρος · αρκεί να ρωτήσετε τον πρώτο ζητιάνο, που θα δείτε, για τον "Μπρούτζινο Αγριόχοιρο" και θα σας πει.

Δωμάτιο με Θέα

περιοχή: Δορδόνη, Ακουιτανία, Γαλλία
απόσπασμα: μεταφρασμένο από το βιβλίο του Αλαίν ντε Μποττόν "Η Παρηγοριά της Φιλοσοφίας" (2001)

πηγή

Στη νοτιοδυτική Γαλλία, στην κορυφή ενός κατάφυτου λόφου, 48 χιλιόμετρα ανατολικά του Μπορντό, βρισκόταν ένα πανέμορφο κάστρο από κίτρινη πέτρα, με σκουροκόκκινες στέγες.
   Επρόκειτο για την κατοικία ενός μεσήλικα ευγενούς, της συζύγου του, Φρανσουάζ, της κόρης του, Λεονόρ, των υπηρετών και των ζώων τους (κότες, κατσίκες, σκυλιά και άλογα). Ο παππούς τού Μισέλ ντε Μονταίνι είχε αγοράσει το ακίνητο το 1477 από τα έσοδα της οικογενειακής επιχείρησης με παστά ψάρια, ο πατέρας του είχε προσθέσει κάποιες πτέρυγες, επεκτείνοντας και την καλλιεργήσιμη γη, και ο γιος ανέλαβε τα ηνία από την ηλικία των τριάντα πέντε, αν και ενδιαφερόταν ελάχιστα για την οικιακή διαχείριση ενώ δεν γνώριζε σχεδόν τίποτα από καλλιέργειες («δύσκολα μπορώ να διακρίνω ανάμεσα στα λάχανα και στα μαρούλια του κήπου μου»).

Κυνηγετικός Αετός

περιοχή: επαρχία Μπαγιάν Ολγκί, Μογγολία
απόσπασμα: μεταφρασμένο φωτορεπορτάζ της ιστοσελίδας EurasiaNet (2013)

πηγή

   «Είναι καλό, ναι; Είναι πολύυυυυ καλό !» ο Ορισμπέι Σατιρμπέι (Orisbai Shatirbai) γελάει με ενθουσιασμό καθώς η Χίραν (Hiran), ο ηλικίας πέντε ετών χρυσαετός του, κάθεται πάνω από μια μεγάλη αλεπού που έχει μόλις πιάσει στην μογγολική στέπα.

Η Γαλάζια Λίμνη

περιοχή: Νησιά Γιασάβα, Φίτζι
απόσπασμα: μεταφρασμένο από την τουριστική ιστοσελίδα του Τέρτλ Άιλαντ

σημείωση: "Γαλάζια Λίμνη" ονομάζεται η περιοχή ανάμεσα στο Ματακάβα Λέβου και το Νανούγια Λέβου στα νησιά Φίτζι του Ειρηνικού.

πηγή

Διαφήμιση με Αλλιώτικη Φιλοσοφία

περιοχή: Επαρχία Μούγλων, Τουρκία
απόσπασμα: μεταφρασμένο από το βιβλίο του Αλαίν ντε Μποττόν "Η Παρηγοριά της Φιλοσοφίας" (2001)

πηγή

   Στη δεκαετία του 120 μ.Χ., στην κεντρική αγορά των Οινοάνδων, μιας πόλης στη νοτιοδυτική γωνιά της Μικράς Ασίας, στήθηκε μια τεράστια πέτρινη στοά μήκους 80 μέτρων και ύψους σχεδόν τεσσάρων, όπου χαράχτηκαν επικούρεια αποφθέγματα προκειμένου να τα προσέχουν όσοι έκαναν τα ψώνια τους:

Τα πολυτελή εδέσματα και ποτά [...] σε καμία περίπτωση δεν απελευθερώνουν από τα βάσανα και δεν προσφέρουν υγιή σωματική κατάσταση.

Δεν πρέπει να θεωρεί κάποιος τον αφύσικο πλούτο πιο χρήσιμο απ' ό,τι είναι το νερό για ένα γεμάτο αγγείο που ξεχειλίζει.

Πραγματική αξία δεν έχουν τα θέατρα και τα λουτρά και τα αρώματα και οι αλοιφές [...] αλλά η φυσική επιστήμη.

"Εδώ τελειώνει η στεριά κι αρχίζει η θάλασσα"

περιοχή: Λισσαβόνα, Πορτογαλία
απόσπασμα: Κίκα Ολυμπίου, Ταξιδιωτικές Περιπλανήσεις (2005)

   Λισμπόα – Λισσαβόνα. Ο μύθος θέλει τ' όνομά της να προέρχεται απ' τον δικό μας Οδυσσέα που στις περιπλανήσεις του έφτασε ως εδώ, έκτισε πολιτεία και την είπε Ουλίσιπον (Ulisses) – Λισμπόα – Λισσαβόνα. Τη φανταζόμαστε χτισμένη πλάι στον ωκεανό. Κι όμως απέχει 17 χιλιόμετρα. Πρώτη φορά βλέπουμε ποτάμι ν' ανοίγεται τόσο στις εκβολές του, εκεί όπου ενώνεται με τον ωκεανό, ώστε να μη μπορείς να πεις πού τελειώνει το ένα και πού αρχίζει το άλλο. Ο Τάγος, ξεκινώντας απ' την Ισπανία, έρχεται να συντροφέψει την όμορφη πόλη και να ενωθεί εδώ με τον Ατλαντικό. Ο Πύργος του Μπελέμ, χτισμένος στην ακροποταμιά-ακροθαλασσιά, μνημείο-έμβλημα της Λισσαβόνας, μας πάει πέντε αιώνες πίσω, τότε που από δω ξεκινούσαν οι καραβέλες των εξερευνητών για το άγνωστο.

Εκθέματα Πίσω από Γυαλί

περιοχή: Νησί του Σπρέε, Βερολίνο, Γερμανία
απόσπασμα: Γαλάτεια Καζαντζάκη, Άνθρωποι & Υπεράνθρωποι (1957)

   Πήραν ένα τρένο και έπειτα πήραν ένα άλλο... κι έπειτα ένα άλλο, ώσπου φτάσανε. Πρώτη φορά που έβλεπε η Δανάη το Βερολίνο στο φως της μέρας. Της έκανε μεγάλη εντύπωση. Όλα ήταν πελώρια... οι δρόμοι, τα χτήρια, οι πλατείες, τ' αγάλματα. Σα να το κατοικούσαν Σαραντάπηχοι κι όχι κανονικοί ανθρώποι. Πραγματικά, το Αιγυπτιακό μουσείο ήταν καταπληχτικό. Απέραντες αίθουσες, γιομάτες από τις παραμυθένιες μεταθανάτιες κατοικίες των Φαραώ. Ό,τι πολύτιμο στολίδι σε πετράδι και χρυσάφι, ό,τι φανταχτερό σε χρώμα, ό,τι πολυποίκιλο, ό,τι πολύμορφο σε διακόσμηση, το' βλεπες. Το μπλε, το κόκκινο, το κίτρινο, το μαύρο, ύστερα από χιλιάδες χρόνια έλαμπε ζωηρό αναδείχνοντας τα λιγνά κορμιά των βασιλιάδων, των σκλάβων, των θεών, των συμβόλων, των αναρίθμητων μ' ένα λόγο παραστάσεων που γιόμιζαν τους τοίχους. Κι έπειτα... κι έπειτα οι μούμιες

Γραμμή Μεταξύ Ζωής & Θανάτου

περιοχή: Κόλπος του Σαν Φρανσίσκο, Καλιφόρνια, Η.Π.Α.
απόσπασμα: μεταφρασμένο από ομιλία στο TED του Kevin Briggs, αρχιφύλακα της Τροχαίας της Καλιφόρνια, Μάρτιος 2014

πηγή

Πρόσφατα πήρα σύνταξη από την Τροχαία Εθνικής Οδού στην Καλιφόρνια, μετά από 23 χρόνια υπηρεσίας. Πέρασα το μεγαλύτερο μέρος αυτών των 23 ετών περιπολώντας στο νότιο άκρο της κομητείας Μαρίν, που συμπεριλαμβάνει τη γέφυρα Γκόλντεν Γκέιτ. Η γέφυρα είναι μια εμβληματική κατασκευή, γνωστή παγκοσμίως για την ωραία θέα του Σαν Φρανσίσκο, του Ειρηνικού Ωκεανού, και για την εμπνευσμένη αρχιτεκτονική της.

   Δυστυχώς, είναι και ένας μαγνήτης για αυτοκτονίες, καθώς είναι παγκοσμίως ένα αξιοθέατο με αυξημένη κίνηση. Η γέφυρα Γκόλντεν Γκέιτ άνοιξε το 1937. Ο Τζόσεφ Στράους, ο αρχιμηχανικός στην κατασκευή τής γέφυρας

Ο Βραχόκηπος της Κρήτης

περιοχή: Προμαχώνας Μαρτινέγκο, Ηράκλειο Κρήτης, Ελλάδα
απόσπασμα: Δ. Καμπουράκης, Μια Σταγόνα Ιστορία - Τόμος ΙII (2013)

πηγή

Μάθετε τώρα κάτι που αποτελεί κοινό τόπο ανάμεσα στους μελετητές της ιστορίας αλλά για έναν πολύ ευνόητο λόγο, τον οποίο θα αντιληφθείτε, συνήθως αποσιωπάται. Στον τάφο του Νίκου Καζαντζάκη στο Ηράκλειο είναι γραμμένη η περίφημη φράση του «Δεν ελπίζω τίποτα, δεν φοβάμαι τίποτα, είμαι ελεύθερος». Πάμπολλες είναι οι αναλύσεις, οι πραγματείες, τα δοκίμια και οι φιλοσοφικού τύπου μελέτες που έχουν στηριχτεί πάνω σε αυτή την περίφημη καζαντζάκεια φράση. Από ολόκληρο το θηριώδες έργο του μεγάλου Κρητικού στοχαστή, αυτές οι οκτώ λέξεις έχουν επιλεγεί ως οι αντιπροσωπευτικότερες του τρόπου σκέψης και ζωής του – του τρόπου σκέψης και ζωής ενός ανθρώπου που μόνο τα συντηρητικά στεγανά της εποχής του του στέρησαν το βραβείο Νόμπελ.

Μια Αιώνια Στιγμή στην Άκρη της Γης

περιοχή: Βρετάνη, Γαλλία
απόσπασμα: από τη σειρά ντοκιμαντέρ «Coast» του BBC (Οκτ. 2012)

Ό,τι είναι η Κορνουάλη για την Αγγλία, είναι και η Βρετάνη για την Γαλλία. Οι κάτοικοι έχουν την δική τους παραθαλάσσια κουλτούρα - είναι μια έντονα ανεξάρτητη περιοχή - και αυτές οι ακτές γίνονται ξαφνικά φοβερά τρομακτικές. Στην άκρη άκρη της Βρετάνης, σαν ένα προκλητικό δάκτυλο που δείχνει προς τον Ατλαντικό, βρίσκεται ο δήμος Φινιστέρ (Finistere). Με τα στοιχειώδη Γαλλικά από το σχολείο, μπορεί κανείς να καταλάβει τη σημασία του ονόματος: φινί (finis) είναι η γαλλική λέξη για το «τέρμα» και τερ (terre) είναι η «γη», οπότε Φινιστέρ: η άκρη της γης.

Το Ιερό που Άφησε Εκτεθειμένο ο Μεσαίωνας

περιοχή: Φλωρεντία, Ιταλία
απόσπασμα: μεταφρασμένο από άρθρο του Νάσιοναλ Τζεογκράφικ, Φεβρουάριος 2014

πηγή

Το 1418, οι δημογέροντες της Φλωρεντίας ασχολήθηκαν τελικά με ένα υψίστης σημασίας πρόβλημα που είχαν αγνοήσει για δεκαετίες: το τεράστιο κενό στην οροφή του καθεδρικού ναού τους. Χρόνο με το χρόνο, οι βροχές του χειμώνα και ο ήλιος του καλοκαιριού εισέβαλλαν πάνω απ’ το ιερό βήμα – ή εκεί που το ιερό βήμα έπρεπε να βρίσκεται – της Παναγίας των Ανθέων (Santa Maria del Fiore). Οι προκάτοχοί τους είχαν αρχίσει να χτίζουν την εκκλησία το 1296 με σκοπό να επιδείξουν τη θέση της Φλωρεντίας ως μιας από τις οικονομικές και πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης, η οποία πλούτισε μέσω των υψηλών συναλλαγών και του εμπορίου μαλλιού και μεταξιού. Αργότερα αποφασίστηκε το επιστέγασμα του μεγαλείου του οικοδομήματος να είναι ο μεγαλύτερος τρούλος της γης, εξασφαλίζοντας ότι ο ναός θα γινόταν – όπως οι άρχοντες της Φλωρεντίας διακήρυξαν – «πιο επωφελής και ωραίος, πιο ισχυρός και σεβάσμιος» απ’ οποιονδήποτε άλλο είχε ποτέ χτιστεί.

"Τα Πάντα Ρει"

περιοχή: Σηκουάνας, Παρίσι, Γαλλία
απόσπασμα: μεταφρασμένο άρθρο του Νάσιοναλ Τζεογκράφικ, Μάιος 2014

Συνήθως κάθε πρωί στις 9, οι διασώστες σε υπηρεσία στο Σηκουάνα, φοράνε τις καταδυτικές στολές τους και κολυμπούν γύρω από το Ιλ ντε λα Σιτέ (Île de la Cité). Καθώς κάνουν κύκλους γύρω από αυτό το νησί, που είναι σα δάκρυ στη μέση του ποταμού στη μέση του Παρισιού, οι δύτες της Πυροσβεστικής καθαρίζουν το βυθό, βγάζοντας έξω ποδήλατα, μαχαιροπίρουνα (που τα απολυμαίνουν και τα χρησιμοποιούν στον πλωτό σταθμό εκεί κοντά όπου μένουν), κινητά τηλέφωνα, παλιά κέρματα, σταυρουδάκια, όπλα· και μια φορά, ένα ρωμαϊκό παράσημο μουσειακής αξίας.
   Δίπλα στη Γέφυρα των Τεχνών (Pont des Arts), όπου οι ερωτευμένοι τοποθετούν μεταλλικά λουκέτα χαραγμένα με τα ονόματά τους ("Στηβ + Λίντα Για Πάντα"), βρίσκουν τα κλειδιά που έχουν πεταχτεί στο νερό από τα ζευγαράκια με σκοπό την επισφράγιση του αιώνιου χαρακτήρα του ασφαλισμένου έρωτά τους. Ανεβαίνοντας το ποτάμι, στην επόμενη γέφυρα, την Ποντ Νεφ (Pont Neuf), κοντά στο Δικαστικό Μέγαρο όπου βγαίνουν τα διαζύγια, βρίσκουν βέρες που πετιούνται όταν η αιώνια αγάπη αποδεικνύεται εφήμερη.

Ανταγωνισμός & Καινοτομία

περιοχή: Πέργαμος, Μ. Ασία
απόσπασμα: Δ. Καμπουράκης, Μια Σταγόνα Ιστορία - Τόμος Ι (2002)

πηγή

Οι αντιζηλίες των ηγετών ήταν πάντα ένας από τους μοχλούς κίνησης της ιστορίας. Δίπλα στα οικονομικά, κοινωνικά και στρατιωτικά δεδομένα κάθε εποχής, δύο ηγέτες που ανταγωνίζονται μεταξύ τους εκ των πραγμάτων λειτουργούν σαν καταλύτες της ιστορίας. Έστω για μια φορά, ας μιλήσουμε για ευγενείς ανταγωνισμούς ηγετών.

   Το 2^ο π.Χ. αιώνα, κυβερνά την Αίγυπτο ο βασιλιάς Πτολεμαίος. Καλλιεργημένος άνθρωπος και περισσότερο πνευματικός παρά στρατιωτικός ηγέτης, ο Πτολεμαίος είναι περήφανος για τη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας. Ανταγωνίζεται μάλιστα με έναν άλλο λαμπρό ηγέτη της εποχής, τον Ευμένη, βασιλιά της Περγάμου, που και αυτός έχει μία τεράστια έξοχη βιβλιοθήκη στο παλάτι του. Ο Πτολεμαίος, θέλοντας να διατηρήσει την ηγεμονία της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, ονομάζει τον πάπυρο εθνικό προϊόν της χώρας και απαγορεύει την εξαγωγή του. Τα πάντα τότε γραφόντουσαν σε πάπυρους, που δεν ήταν τίποτε άλλο παρά πεπλατυσμένοι μίσχοι ενός φυτού σαν το καλάμι που φύεται μόνο στις εκβολές του Νείλου.

Η Δημιουργία ενός Αστικού Θρύλου

περιοχή: Κοιλάδα των Βασιλέων, Λούξορ, Αίγυπτος
απόσπασμα: Δ. Καμπουράκης, Μια Σταγόνα Ιστορία - Τόμος Ι (2002)

πηγή

Στις 17 Ιανουαρίου του 1923 ο Άγγλος αρχαιολόγος Κάρτερ [σημ.: Howard Carter] άνοιξε την πρώτη τρύπα στον περίφημο τάφο του Φαραώ Τουταγχαμών, στην Κοιλάδα των Βασιλέων στη Θήβα της Αιγύπτου. Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις όλων των εποχών, καθώς ο τάφος του Τουταγχαμών δεν είχε συληθεί. Η ποσότητα, η ομορφιά και η αξία των αντικειμένων που έκρυβε στα σπλάχνα του ο τάφος ήταν εκπληκτική, γι' αυτό και η ανακάλυψη έκανε πάταγο σε όλο τον κόσμο.

Γεωγραφικό Πλάτος Μηδέν

περιοχή: Γραμμή Ισημερινού, Ατλαντικός Ωκεανός
απόσπασμα: μεταφρασμένη ανάρτηση του ιστολογίου "The Beagle Project" με χωρία από τα ημερολόγια του πλοιάρχου Φιτζ Ρόυ και του Κάρολου Δαρβίνου.

σημείωση: Στις 7 Φεβρουαρίου 1832 το Μπιγκλ άφησε το Σαντιάγο του Πράσινου Ακρωτηρίου και έπλευσε νοτιοδυτικά προς τις ακτές της Βραζιλίας. Σταμάτησε για μια μέρα στις βραχονησίδες του Αγ. Παύλου & Αγ. Πέτρου, λιγότερο από μία μοίρα από τον Ισημερινό. Την επομένη πέρασε τον Ισημερινό κατευθυνόμενο προς το αρχιπέλαγος Φερνάντο ντε Νορόνια.

πηγή

Στις 17 Φεβρουαρίου ο Δαρβίνος πέρασε τη Γραμμή του Ισημερινού. Δεν αποτέλεσε κάποια δημιουργική απαρχή στην εξέλιξή του ή ένα σοβαρό ολίσθημα που επέφερε κάποια ποινή κράτησης. Ήταν απλά το γεγονός ότι για πρώτη (και ουσιαστικά τη μόνη) φορά στη ζωή του, ο Δαρβίνος διέσχισε τον Ισημερινό προς το Νότιο Ημισφαίριο. Θα περάσουν περισσότερο από τρία χρόνια πριν ο Δαρβίνος επιστρέψει στο Βόρειο Ημισφαίριο (στα νησιά Γκαλαπάγκος), και μετά θα πηγαινοέρχεται μπρος πίσω πάνω από τη Γραμμή για άλλο ένα χρόνο πριν να επιστρέψει στην πατρίδα του την Αγγλία.

Άγρια Πτηνά

περιοχή: Νησιά Γκαλαπάγκος, Ισημερινός
απόσπασμα: Κάρολος Δαρβίνος, Ταξιδεύοντας με το Μπιγκλ – Το Αρχιπέλαγος Γκαλαπάγκος (Σεπτ.-Οκτ. 1835)

σημείωση: Στο δεύτερο ταξίδι του το Μπιγκλ κάνει τον περίπλου της Γης με πλοίαρχο τον αντιναύαρχο Φιτζ Ρόυ και επιβάτη έναν νεαρό φυσιοδίφη, τον Κάρολο Δαρβίνο. Οι παρατηρήσεις του Δαρβίνου κατά τη διάρκεια του ταξιδιού – και ιδιαίτερα αυτές στα νησιά Γκαλαπάγκος – θα αποκρυσταλλωθούν αργότερα στη θεωρία της Εξέλιξης των Ειδών.

   Θα ολοκληρώσω την περιγραφή μου για τη φυσική ιστορία αυτών των νησιών, κάνοντας μιαν έκθεση για την υπερβολική ημερότητα των πουλιών.

Τιέρρα ντελ Φουέγκο

περιοχή: Κανάλι Μπιγκλ, Γη του Πυρός, σύνορα Χιλής-Αργεντινής
απόσπασμα: Κάρολος Δαρβίνος, Ταξιδεύοντας με το Μπιγκλ – Τιέρρα ντελ Φουέγκο (Ιαν. 1833)

σημείωση: Κατά τη διάρκεια του πρώτου ταξιδιού του Μπιγκλ – με σκοπό τη χαρτογράφηση των υδάτινων δρόμων της Παταγονίας και της Γης του Πυρός – τέσσερις ιθαγενείς μεταφέρθηκαν στην Αγγλία σε μια προσπάθεια εκπολιτισμού τους. Τρεις από αυτούς, δύο άντρες και μια κοπέλα, επιστρέφουν στον τόπο τους στο δεύτερο ταξίδι του Μπιγκλ. Στο πλοίο αυτή τη φορά επιβαίνει και ο Κάρολος Δαρβίνος, ο οποίος γράφει τις εντυπώσεις του από τις πρώτες επαφές με τους ιθαγενείς της περιοχής.

πηγή

   15 Ιανουαρίου 1833. Το Μπιγκλ αγκυροβόλησε στο Γκοερίυ Ρόουντ. Ο πλοίαρχος Φιτζ Ρόυ έχοντας αποφασίσει να εγκαταστήσει τους ιθαγενείς της Γης του Πυρός που είχαμε στο πλοίο, σύμφωνα με την επιθυμία τους, στο στενό Πόσομπυ, εξόπλισε και εφοδίασε τέσσερις βάρκες για να τους μεταφέρουν εκεί μέσα από το δίαυλο Μπιγκλ. Αυτός ο δίαυλος, που ανακαλύφθηκε από τον πλοίαρχο Φιτζ Ρόυ στη διάρκεια του τελευταίου ταξιδιού, είναι ένα πολύ αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό της γεωγραφίας

Ιστορία & Θρύλοι

περιοχή: Μονμάρτρη, Παρίσι, Γαλλία
απόσπασμα: Μ. Καραγάτσης, Περιπλάνηση στον κόσμο - Παρισινές Εικόνες (1952)

πηγή

Καθώς σιγανεβαίναμε την οδό Μαρτύρων, που σκαρφαλώνει από τη Νοτρ Νταμ ντε Λορέτ προς τον λόφο της Μονμάρτρης, κοντοστάθηκα κι είπα στον σοφό φίλο και σύντροφο των παρισινών περιπάτων μου:

   —  Αυτός ο στενός δρόμος με τα παλιά χαμηλά σπίτια, τα φτωχικά, με τα λαϊκά μαγαζάκια και τα καροτσάκια των υπαίθριων πωλητών πλάι στα πεζο­δρόμια, με το πλήθος των αμέριμνων και χαρωπών μικροαστών που τριγυρνάν, που παζαρεύουν, που ψωνίζουν, είναι πραγματικά γοητευτικός!

   —  Μονάχα γοητευτικός; με ρώτησε ο φίλος χαμο­γελώντας πονηρά.

   —  Ναι, υπάρχει και κάτι άλλο. Ενώ η οδός Μαρ­τύρων είναι ένα τυπικό κομμάτι του λαϊκού Παρισιού, έχει κάτι παράξενο στην ατμόσφαιρά της. Κάτι που θυμίζει Αθήνα — οδό Αθηνάς ή οδό Αιόλου.

Εις την Πόλιν

περιοχή: Ιστανμπούλ, Τουρκία
απόσπασμα: Μ. Καραγάτσης, Περιπλάνηση στον κόσμο - Βυζάντιο, Πόλη ή Ισταμπούλ (1951)

πηγή

   Αρχιτεκτονικώς τα τζαμιά της Πόλης δεν είναι παρά σχεδόν αντιγραφή του βυζαντινού ναού. Το όνειρο όλων των σουλτάνων ήταν να κτίσουν ένα τζαμί που να ξεπεράσει την Αγιά Σοφιά σε μέγεθος κι ομορφιά. Έκαναν ό,τι μπορούσαν. Μα δεν το κατάφεραν... Η μοναδική αρχιτεκτονική διαφορά του

Η Ιωνία που Χάθηκε & Η Ιωνία που Σώθηκε

περιοχή: επαρχία Ιζμίρ, Τουρκία
απόσπασμα: Μ. Καραγάτσης, Περιπλάνηση στον κόσμο - Νοσταλγικοί Περίπατοι στη Σημερινή Σμύρνη (1951)

πηγή

Το άλλο πρωί φεύγω για τον Τσεσμέ.  Βρέχει. Ο ουρανός είναι μαύρος, η θάλασσα μολυβιά. Έτσι θέλησε να με αποχαιρετήσει η Σμύρνη.

   Ο δρόμος ξαπλώνεται πλάι στην ακρογιαλιά. Ύστερα αφήνει τη θάλασσα και εισχωρεί προς τα μεσόγεια. Πρώτη φορά τον βλέπω αυτόν τον δρόμο. Κι όμως τον ξέρω. Και προσπαθώ να τον αναπαραστήσω με τη φαντασία μου, όπως ήταν εκείνες τις μαύρες ημέρες κάποιου Αυγούστου. Γεμάτος από ένα ποτάμι χακί που έφευγε πανικόβλητο προς τον Τσεσμέ. Ανάμεσα στους ασύνταχτους στρατιώτες ένα πλήθος τρομοκρατημένο γυναικόπαιδα που φεύγουν, φεύγουν... Στο βάθος του ορίζοντα, η κατάμαυρη και κάθετη καπνοστήλη της πυρπολημένης Σμύρνης. Σ' αυτόν τον δρόμο, εκείνες τις ημέρες, έκλεισε ένα κεφάλαιο τριάντα αιώνων ελληνικής ιστορίας. Σε τούτα τα χώματα θάψαμε την τρισχιλιόχρονη αυτοκρατορική μας εποποιία. Και γυρίσαμε στα χώματα της κοιτίδας μας. Κλειστήκαμε στα άκαρπα βουνά μας. Κι είπαμε:  «Εδώ πια θα μείνουμε για πάντα»...

Η Καρδιά του Ισπαχάν

περιοχή: Ισπαχάν, Ιραν
απόσπασμα: Τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ του BBC, Τα 80 Μεγαλύτερα Θαύματα του Ανθρώπου (2005)

σημείωση: Ο ιστορικός της Τέχνης Dan Cruickshank επισκέπτεται το στολίδι της Περσίας.

Ανυπομονώ να δω μια χώρα που τη διασχίζουν πολλοί αρχαίοι εμπορικοί δρόμοι. Έτσι, πάω στην Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν, κάποτε γνωστή ως Περσία.

   Από την επανάσταση του 1979 [σημ.: που οδήγησε στην εκθρόνιση του σάχη Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί και την επικράτηση του Αγιατολάχ Χομεϊνί], η χώρα θεωρείται ένα καζάνι όπου βράζει ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός. Ο Τζωρτζ Μπους, ο νεώτερος έφτασε στο σημείο να συμπεριλάβει το Ιράν στην ετικέτα «Άξονας του Κακού». Δύσκολα όμως μπορεί να συμβιβαστεί η εικόνα μιας μοχθηρής κοινωνίας με την εικόνα της πολύβουης και φιλικής αγοράς εδώ στο Ισπαχάν. Είναι ολοφάνερο ότι αποτελεί μέρος ενός αρχαίου, εκλεπτυσμένου και εξαιρετικά καλλιεργημένου πολιτισμού.

Τουριστικός Χάρτης για τη Γη της Επαγγελίας

περιοχή: Μάνταμπα, Ιορδανία
απόσπασμα: Τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ του BBC, Τα 80 Μεγαλύτερα Θαύματα του Ανθρώπου (2005)

σημείωση: Ο ιστορικός της Τέχνης Dan Cruickshank επισκέπτεται τους Αγίους Τόπους.

πηγή

Το επόμενο πρωί αφήσω την Πέτρα και κατευθύνομαι  κατά μήκος μιας από τις μεγάλες εμπορικές οδούς του αρχαίου κόσμου, τη Λεωφόρο του Βασιλιά [σημ.: ένωνε την Αίγυπτο με τα εμπορικά κέντρα της Ιορδανίας και της Συρίας]. Αυτό το μονότονο τοπίο της ερήμου ήταν κάποτε το ιερό επίκεντρο των τριών μεγαλύτερων θρησκειών του κόσμου: του Ιουδαϊσμού, του Χριστιανισμού και του Ισλαμισμού.

Δοκιμασία στην Αρκτική Έρημο

περιοχή: Ντάνμαρκ Φιορδ, Γροιλανδία
απόσπασμα: του Δανού εξερευνητή της Αρκτικής, Έτζναρ Μίκελσεν, φθινόπωρο 1910, όπως περιέχεται στην ανθολογία του Έρικ Νιούμπι "Τα Μεγάλα Ταξιδιωτικά Ρεπορτάζ"

σημείωση: Το πλοίο Αλαμπάμα απέπλευσε από την Κοπεγχάγη το 1909 με σκοπό να βρει στοιχεία για μια προηγούμενη αποστολή Δανών χαρτογράφων που χάθηκαν στην βορειοανατολική Γροιλανδία το 1907. Το Αλαμπάμα παγιδεύτηκε στους πάγους στην περιοχή της νήσου Σάννον. Ο Μίκελσεν μαζί με τον μηχανικό του πλοίου, Ίβερ Ίβερσεν ανέλαβαν να ψάξουν στην παγωμένη ερημιά για τα στοιχεία, όμως αντιμετώπισαν τρομερές δυσκολίες κατά την πολύμηνη επιστροφή τους.

Ξανά και ξανά... η πείνα αναδυόταν και έδιωχνε κάθε άλλη αίσθηση από τη συνείδησή μας. Τη νιώθαμε σαν πόνο σωματικό, μια αφόρητη επιθυμία για τροφή.

   Ο Ίβερ ήρθε και πάλι δίπλα μου και για μερικά λεπτά βαδίζαμε σιωπηλοί, με πόδια ασταθή, παραπατώντας και σκοντάφτοντας κάθε τόσο ο ένας πάνω στον άλλο. Ήταν αδύνατο να συνεχίσουμε έτσι. «Ή πίσω ή μπροστά Ίβερ, δεν με νοιάζει που. Αλλά δεν γίνεται να περπατάμε δίπλα δίπλα, όσο κι αν το θέλουμε».

Πέρασμα στις Ινδίες

περιοχή: Διώρυγα του Σουέζ, Αίγυπτος
απόσπασμα: Baltasar Porcel, Μεσόγειος - Ταραγμένα κύματα (1996)

πηγή

Επίσης, τα νερά του Σουέζ. άλλος ένας υδάτινος δρόμος. Όλοι οι Αιγύπτιοι το ονειρεύονταν από την Αρχαιότητα. Το 1950 π.Χ., ο Σέσωστρις Α' σχεδίαζε να σκάψει μια διώρυγα για να συνδέσει τις Θήβες με την Ερυθρά Θάλασσα. Το σχέδιο το έθεσε σε εφαρμογή ο Ραμσής Β'. Την εποχή του Νεχώ Β’ 120.000 εργάτες είχαν ήδη χάσει τη ζωή τους από τις κακουχίες κατά τη

Ένας Πιστός Ανακαλύπτει τον Παράδεισο

περιοχή: νήσος Σαν Σαλβαδόρ, Μπαχάμες
απόσπασμα: επιστολή του Χριστόφορου Κολόμβου, 1492 από την πρώτη επαφή του με τον Νέο Κόσμο, όπως περιέχεται στην ανθολογία του Έρικ Νιούμπι "Τα Μεγάλα Ταξιδιωτικά Ρεπορτάζ"

πηγή

Εγώ, προκειμένου να τους κάνω να νιώσουν φιλικά απέναντί μας, καθώς αντιλαμβανόμουν ότι επρόκειτο για λαό που έπρεπε να σωθεί και να προσηλυτιστεί στην αγία μας πίστη με την αγάπη κι όχι με τη βία, τους δώρισα μερικούς κόκκινους σκούφους και λίγες γυάλινες χάντρες, τις οποίες και κρέμασαν στο λαιμό τους, καθώς και πολλά άλλα πράγματα ευτελή. Έδειξαν πολύ ευχαριστημένοι από τη χειρονομία μας και έγιναν τόσο ολοκληρωτικά φίλοι μας, που ήταν θαυμάσιο να το βλέπει κανείς.

Ο Λευκός Άνθρωπος

περιοχή: πρόποδες Βραχωδών Ορέων, Αλμπέρτα, Καναδάς
απόσπασμα: του Ινδιάνου μιγά με το όνομα Μακρύ Ακόντιο, 1919 όπως περιέχεται στην ανθολογία του Έρικ Νιούμπι "Τα Μεγάλα Ταξιδιωτικά Ρεπορτάζ"

πηγή

Ταξιδέψαμε κατά μήκος του Ναμάκα [σημ.: ο ποταμός  Μπόου, που πήρε το όνομά του από τα τόξα που οι Ινδιάνοι έφτιαχναν από τις καλαμιές που ευδοκιμούσαν στις όχθες του], μέχρι που φτάσαμε στους πρόποδες των Βραχωδών Ορέων και εκεί συναντήσαμε τους Ινδιάνους Σουκσισεοκέτουκ — ομάδα των Ασινιμπόιν που ζουν στα Βραχώδη — των οποίων οι κυνηγετικές περιοχές βρίσκονταν στους λόφους. Ο αρχηγός τους, που ονομαζόταν Ταξιδεύει Ενάντια στον Άνεμο, μας ρώτησε ποιοι είμαστε. Ο αρχηγός μας είπε:

I’m a devil, I’m a legal devil

περιοχή: Λονδίνο, Μ. Βρετανία
απόσπασμα: του Αμερικάνου δημοσιογράφου και ποιητή Μπάγιαρντ Τέιλορ, 1844 όπως περιέχεται στην ανθολογία του Έρικ Νιούμπι "Τα Μεγάλα Ταξιδιωτικά Ρεπορτάζ"

πηγή

Το πλεονέκτημα του Λονδίνου είναι η άκρως καταθλιπτική του ατμόσφαιρα,

Αστεροσκοπείο του 1700

περιοχή: Τζαϊπούρ, Ρατζαστάν, Ινδία
απόσπασμα: Τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ του BBC, Τα 80 Μεγαλύτερα Θαύματα του Ανθρώπου (2005)

σημείωση: Ο ιστορικός της Τέχνης Dan Cruickshank επισκέπτεται το αστεροσκοπείο Τζαντάρ Μαντάρ στο παλάτι του μαχαραγιά Τζάι Σίνγχ Β'.

πηγή

Η Τζαϊπούρ είναι μια πόλη που λαχταρούσα να επισκεφτώ για πολλά χρόνια. Μπορεί να μοιάζει υπερκινητική και χαοτική, αλλά είναι μια από τις καλά ρυμοτομημένες πόλεις της Ινδίας. Σχεδιάστηκε στις αρχές του 18ου αιώνα με πλέγμα παράλληλων οριζοντίων και καθέτων οδών, με μεγάλες λεωφόρους και πολυσύχναστα σταυροδρόμια.
   Έχω έρθει στη Τζαϊπούρ της βόρειας Ινδίας για να βρω τον θησαυρό μου σε αυτή την εκθαμβωτική, αχανή πόλη, αυτή την πόλη του Ήλιου. Η Τζαϊπούρ είναι μια ονειρική πόλη. Μια ουράνια πόλη. Είναι η δημιουργία ενός ανθρώπου, του Τζάι Σίνγχ. Έφτιαξε εδώ ένα σχεδιάγραμμα του Σύμπαντος. Το κέντρο του είναι το ίδιο το παλάτι του Τζάι Σίνγχ. Το παλάτι είναι καταπληκτικό και ένα από πιο έξοχα παλάτια της Ινδίας, όμως δεν είναι αυτός ο θησαυρός μου. Στο εσωτερικό του βρίσκεται κάτι που μου κινεί πιο πολύ την περιέργεια. Κάτι που αντανακλά το πραγματικό πάθος του Τζάι Σίνγχ: το Σύμπαν.